NGÀNH BAO BÌ NHỰA THAM GIA HỘI NHẬP KHU VỰC VÀ THẾ GIỚI

NGÀNH BAO BÌ NHỰA THAM GIA HỘI NHẬP KHU VỰC VÀ THẾ GIỚI

Có thể nói, để nền kinh tế Việt Nam hội nhập với khu vực và quốc tế, việc gia tăng xuất khẩu ra thế giới đã đóng góp một phần rất quan trọng của ngành bao bì. Ngoài việc bảo quản sản phẩm, giảm hư hỏng, cải thiện an toàn thực phẩm, vận chuyển đóng gói, đóng gói cũng là một phương tiện quảng cáo, tiếp thị trên thị trường và giới thiệu đất nước và con người Việt Nam.

Bao bì ngày nay đã trở nên cần thiết và ngày càng quen thuộc với chúng ta. Do đó, chi phí đóng gói và tăng dần tổng giá trị hàng tiêu dùng. Trong một số trường hợp, chi phí này lên tới 30% tổng giá trị thanh toán hoặc có thể nhiều hơn, nhưng người mua vui lòng chấp nhận.

Ngày nay, với sự phát triển của khoa học công nghệ, vật liệu bao bì cũng rất phong phú, như kim loại, thủy tinh, giấy, nhựa gỗ... Tuy nhiên, nhu cầu thực tế về bao bì tăng lên, cùng với sự khan hiếm dần của vật liệu truyền thống, bao bì nhựa đã phát triển và có một vị trí quan trọng trong ngành bao bì. Sản xuất bao bì nhựa có thể chia làm ba nhóm chính: Bao bì màng ghép và lớp màng ghép phức hợp; Container; Bao bì dệt may và bao bì khác.

- Bao bì màng ghép phức hợp: Bao bì đơn, kép hoặc nhiều lớp, kết hợp với các vật liệu khác, dùng làm bao bì đựng thực phẩm, nông sản, chế biến thủy sản, mỹ phẩm, dược phẩm... Hiện nay, ở nước ta có 23 cơ sở sản xuất và gia công bán thành phẩm với bao bì màng ghép khoảng 5.000 lao động. Năng lực sản xuất bao bì trên 1 tỷ m2/năm, phần lớn đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu. Thị trường bao bì màng ghép phức hợp là một thị trường đầy hứa hẹn và tiềm năng của Việt Nam. Mức tăng trưởng trong các năm từ 25-30%/năm. Để đạt được những thành tựu trên, ngành bao bì màng ghép phức hợp đã không ngừng đổi mới và thiết bị công nghệ. Trong vòng 5 năm, giá trị đầu tư ước tính khoảng 40 triệu USD công nghiệp. Nhiều đơn vị đầu tư thậm chí là trang thiết bị công nghệ cao và hoàn thiện từ các nước G7. Như vậy, ngành Bao bì màng ghép đã cơ bản đáp ứng được nhu cầu của thị trường trong nước, đẩy lùi hàng ngoại, góp phần tiết kiệm hàng trăm triệu USD cho đất nước. Tiêu biểu là công ty đầu ngành như công ty bao bì màng ghép Bao bì nhựa Tân Tiến, Liksin. Các công ty này cũng đang đi đầu trong việc đầu tư dây chuyền sản xuất trục hoàn chỉnh công nghệ hiện đại, chất lượng cao tương đương các nước Tây Âu với giá thành thấp hơn từ 10-30%. Hiện nay, năng lực cung cấp trục in bao bì đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước.

- Container: Đầu những năm 90 của thế kỷ XX, ngành công nghiệp Container của nước ta lạc hậu về thiết bị và công nghệ so với các nước trong khu vực. Năm 1994, chai PET phải nhập khẩu 100%. Nhưng từ năm 1996 - 2000, ngành công nghiệp Container như chai lọ nhựa các loại đã có những bước tiến vượt bậc, tốc độ tăng trưởng trung bình 30%/năm. Nguyên nhân là do tốc độ tăng trưởng cao trong những năm gần đây, nhu cầu xã hội được nâng cao, cùng với sự vượt trội của Việt Nam: (Về giá cả, chất lượng, vận chuyển và đa dạng...), chai nhựa đang dần thay thế chất liệu đóng gói là thủy tinh và kim loại. Theo số liệu báo cáo của Hiệp hội Nhựa Việt Nam, năm 2002, cả nước có hơn 100 cơ sở sản xuất chai nhựa các loại, tiêu thụ khoảng 100.000 tấn nhựa/năm như PET, PP, PE... Có những đơn vị như vậy, Công ty TNHH Ngọc Nghĩa được đưa vào TOP 3 nhà sản xuất chai PET hàng đầu Đông Nam Á với công suất 520 triệu chiếc. Năm 2003, có rất nhiều loại chai PET khác nhau, chai PET thậm chí có thể chịu được nhiệt độ cao (từ 59oC trở lên). Khoảng 10 năm nay, xu hướng sử dụng chai PET vẫn tăng từ 20-25%/năm, phục vụ nhu cầu xuất khẩu và các sản phẩm tiêu dùng trong nước như nước khoáng, dầu ăn, nước ngọt, nước ép trái cây...

- Bao bì khác: Bao bì làm từ sợi PP, PE đã và đang phát triển nhanh chóng, phục vụ cho việc xuất khẩu nông sản, gạo, cà phê, đường và phân bón hóa học, xi măng... Theo ước tính hiện tại, cơ sở của Việt Nam đã có thể sản xuất trên 1 tỷ bao bì/năm phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Ngoài định dạng trên bao bì nhựa, tấm bao bì, được định hình bằng công nghệ chân không, định dạng thùng chứa bao bì như bể chứa nước, các loại két sắt... rất phát triển và ngày càng được sử dụng rộng rãi trong xã hội.

- Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đó, ngành Bao bì nhựa Việt Nam đang gặp một số khó khăn:

Nguyên liệu nhập khẩu từ + 90-95%, đặc biệt ở các loại bán BOPP, OPP, PA, PET... nên các nhà sản xuất bao bì luôn thụ động. Hiện nay, nhu cầu sử dụng màng BOPP rất lớn trên 20.000 tấn/năm, nhưng chưa có cơ sở sản xuất nào được xây dựng và đưa vào sản xuất, mặc dù cơ quan chức năng đã phê duyệt nhiều dự án.

+ Bảo vệ môi trường và an toàn thực phẩm là yêu cầu lớn đối với ngành Bao bì. Xu hướng của thế giới đang bước vào 2 ngành tái chế phế liệu phát triển mạnh mẽ và nghiên cứu tìm ra vật liệu mới cho ngành bao bì có thể tự hủy trong một số môi trường, để ngăn ngừa ô nhiễm. Nhà nước cần có chính sách trực tiếp hoặc gián tiếp hỗ trợ các cơ sở nghiên cứu, đơn vị sản xuất tìm giải pháp.

+ Về đào tạo nguồn nhân lực, Việt Nam hiện chưa có cơ sở đào tạo cho ngành bao bì nói riêng và ngành chế biến nhựa nói chung.